Check jij even de meteo?

Zolang je meegaat met een school of club hoef je zelf de meteo niet in de gaten te houden: je wacht gewoon tot de instructeur zegt dat het vliegbaar is en naar welke startplek je gaat. Dat is wel even omschakelen op het moment dat je zelfstandig gaat vliegen. Nu moet je dat opeens zelf uitzoeken! Je wilt weten op welke startplek het vliegbaar is op jouw vrije dag, en liefst ook hoe groot de kans is op thermiek en op een overlandvlucht. Hoe doe je dat? Welke kanalen zet je in om je informatie te verzamelen? En waar let je dan op, in die zee van informatie? 

1.  Een generiek beeld vormen

Stel, je hebt volgende week zaterdag tijd om te gaan vliegen, dan kan je nu alvast de weersvoorspelling in de gaten houden. Een weersvoorspelling die meer dan enkele dagen in de toekomst kijkt is echter niet betrouwbaar… Het is tóch zinnig om het algemene weerbeeld en de weermodellen in de gaten te houden.

  • Je kijkt bijvoorbeeld naar de ligging en beweging van hoge- en lagedrukgebieden op de weerkaarten van de Engelse meteorologische dienst (ook wel bekend als de Bracknell kaarten of UKMO charts). 
  • Je kunt eens de voorspellingen van verschillende weermodellen naast elkaar leggen; bijvoorbeeld die van GFS, Arome, ICON (DWD) etc. Zeggen ze ongeveer hetzelfde? 

2. Nog een paar dagen…

Hoe dichterbij de beoogde vliegdag komt, hoe nauwkeuriger de weersvoorspellingen. Het is tijd om het verder te bestuderen. Je bepaalt de globale windrichting en -sterkte en je bedenkt alvast welke startplekken bij die windrichting in aanmerking komen. Je probeert ook een goed overzicht te krijgen van de situatie. 

  • Op Windguru kijk je bijvoorbeeld naar: windrichting, windsterkte, neerslag, cloud cover, verschil van temperatuur dag en nacht. Tip: standaard geeft Windguru hun eigen WG model als eerste weer en het GFS model als tweede. Het GFS model is over het algemeen betrouwbaarder. Met een gratis account maak je in Windguru gemakkelijk je eigen dashboard (klik op “My Forecasts” en dan “Add Forecast”) en zo kun je zelf kiezen welk model je in je dashboard weergeeft. 
  •  Windy is handig om de windsnelheid en temperatuur te checken. Standaard staat dit op ‘surface’ hoogte. Kijk ook zeker naar de wind en temperatuur op 1500 m, dat vertelt je veel meer over de vliegcondities. Soms is de wind op de starthoogte bijna nul en op 1000 meter hoogte 50 km/u. Je mag dan een vrij turbulente lucht verwachten als je een thermiekbel pakt… Ook op meteo-parapente kun je trouwens een hele duidelijke winddiagram bekijken. 
  • Veel piloten gebruiken een betaald account op TopMeteo om specifieke informatie te bekijken die interessant is voor parapenters: windsnelheid en windgusts en de hoogte van het plafond (dat stijgt normaal gedurende de dag, dus om op cross te vertrekken is het interessant om te weten hoe vroeg het plafond op redelijke hoogte is). Heb je interesse om zo’n account met een groepje te delen, geef mij (Karlien) dan even een seintje. 
cloudbase te laag

3. Alle seinen op groen? 

Op de ochtend van je vliegdag kijk je allereerst gewoon naar buiten 😉 Hoe ziet het eruit? Is er hoge of lage bewolking? Veel vocht in de lucht of helder weer? Zie je de takken aan de bomen heen en weer zwiepen of is het rustig? Dan terug naar de webbrowser… 

  • Kijk nog eens naar windguru en windy. Zeggen ze nog steeds hetzelfde als de dagen ervoor? Dan is het redelijk betrouwbaar. 
  • Lees de sounding of skew-T van de dag. Dit is nogal een complexe diagram, waar je – als je een beetje getraind bent – veel informatie uit kunt halen zoals het dauwpunt (cloudbase), ontwikkeling van wolken en overontwikkeling (onweer) en op welk uur de thermische activiteit begint. De sounding vind je op meerdere plekken op internet, bijvoorbeeld op meteo-parapente (klik op het kaartje de juiste locatie aan en dan linksboven op sounding). Wil je leren hoe je zo’n diagram leest dan verwijs ik je graag door naar deze blogpost en naar dit filmpje
  • Op Meteoblue vind je een meteogram waarin je in één oogopslag het temperatuurverloop van de dag ziet, de neerslag, en de lage, midden en hoge bewolking. De beste thermiekdagen vertonen een mooie golfbeweging (’s nachts koud, overdag warm) en niet teveel bewolking. Het is een handig hulpmiddel ook al zit Meteoblue er regelmatig eens naast met de voorspellingen!  
  • Ten slotte is het interessant om ‘s ochtends even naar de satellietbeelden te kijken op Sat24 om te zien welke wolken er op dat moment boven het land hangen. Als je zelf in een zonnig Antwerpen bent en je moet nog twee uur rijden naar een start in de Ardennen, is het fijn om te weten als een deel van het land nog bedekt is met een pak wolken: de thermiek zal in dat geval wat later op gang komen die dag, dus je kan nog even langs de bakker om lunch te halen… 

Huiswerk 

Heb je de meteo goed in de gaten gehouden, dan weet je voor je gaat vliegen ruwweg de volgende zaken over de vliegdag: 

Meteo
Windsterkte op grondniveaukm/h
Windsterkte op 1500 meterkm/h
Temperatuur op grondniveaugraden
Temperatuur op cloudbasegraden
Verwachte cloud cover/ 8
Verwacht plafondm
Vanaf welk tijdstip is het plafond op 1000 meter (goed voor XC)? uur
Satellietbeeld van de dag

Windrichtingen

Op veel websites worden de windrichtingen niet aangegeven als noord, oost, zuid, west maar in graden. Met dit overzichtje maak je snel de vertaalslag: 

Vliegstekken

Nu is het alleen nog aan jou om een goed overzicht te krijgen van welke vliegstekken bij welke windrichtingen geschikt zijn. Als je gaat lieren is het meestal niet zo’n probleem, afhankelijk van de grootte van het veld en eventuele obstakels aan de rand van het lierterrein. En zolang je bij een lierclub bent aangesloten, hoef je de opstelling van de lier niet in je eentje te beslissen. De vliegstekken in de Ardennen staan op de site van de BVVF. Verder kun je rondkijken op sites zoals paraglidingearth of paragliding365. Of rondvragen aan meer ervaren piloten, natuurlijk!

Waar check jij de meteo?

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe artikelen op paraglidingskills.org? Laat hier je mailadres achter.

6 reacties Voeg uw reactie toe

  1. Emilio's avatar Emilio schreef:

    Je eerste weertip, te kijken naar drukgebieden: ik mis even het vervolg, de conclusies die je dan zou kunnen trekken, dus wat de betekenissen zijn.
    Enige jaren geleden schreef J. J. Stam in de B-lijn een artikel hoe je goede overland-dagen zou kunnen vinden. Het artikel was mij te ingewikkeld, heb jij daar begrijpelijke informatie over?

    Like

    1. Karlien's avatar Karlien schreef:

      Hi Emilio, de kaarten met hoge- en lagedrukgebieden gebruik ik vooral om te weten waar de luchtmassa vandaan komt (maritiem polair, continentaal tropisch, maritiem tropisch of continentaal polair). Aan de hand daarvan weet je iets over de vochtigheid van de lucht en of de luchtmassa koud of warm is. Met wind uit het noord/noord-oosten hebben we in België bijvoorbeeld vaak de beste luchtmassa, die thermisch actief is. (Zuid-)westen wind is meestal instabiel genoeg om thermiek te hebben, maar brengt ook vaak wolken/regen/storm met zich mee omdat de luchtmassa vanuit zee wordt aangevoerd.
      Daarnaast kan je op basis van de kaarten ook iets zeggen over de windsterkte (hoe dichter de isobaren van de hoge- en lagedrukgebieden bij elkaar liggen, hoe harder de wind zal zijn).

      Een goede tip als je meer wilt leren over het weer is het boek “Understanding the sky” van Dennis Pagen (o.a. verkrijgbaar op XCmag.com). Het is een pittig boek, er staat superveel informatie in en alles wordt goed uitgelegd, toegespitst op vliegen.

      Like

      1. Emilio's avatar Emilio schreef:

        Bedankt voor de uitleg.
        Thuis in de lucht probeerde ik jaren geleden te begrijpen (vertaald door Frankieboy destijds), maar het is wat weggezakt. Ik zal het weer eens ter hand nemen.

        Geliked door 1 persoon

  2. Jan Cees Venema's avatar Jan Cees Venema schreef:

    Voor het eerste onderdeel heb ik een Android App gemaakt die drie verschillende model outputs laat zien van UKMO, DWD en KNMI. De App heeft inmiddels meer dan 10k downloads. Hier is hij te vinden:
    https://play.google.com/store/apps/details?id=appinventor.ai_JanCeesVenema.SurfacePressureMaps

    Geliked door 1 persoon

    1. Karlien's avatar Karlien schreef:

      dag Jan Cees, leuk ik ga de app zeker bekijken!

      Like

    2. Emilio's avatar Emilio schreef:

      Is er ook uitleg en duiding beschikbaar om comclusies te kunnen trekken uit de app informatie van de modellen. Interpretatie is voor mij nog lastig en veelal onbegrijpelijk

      Geliked door 1 persoon

Geef een reactie op Karlien Reactie annuleren