2021 is in Nederland het jaar van vrouwen in de luchtsport: een spraakmakend thema. Hoe komt het dat er zo weinig dames op de start staan? Waarom kwalificeren er wereldwijd maar een paar vrouwen voor competities op hoog niveau? Waarom haken veel dames af na de basisopleiding, eigenlijk net wanneer het écht leuk wordt? Hebben dames in onze sport een aantoonbaar nadeel? Iedereen heeft er wel een mening over… 

Dames in de lage landen 

We beginnen met een paar cijfers. Je weet vast wel ongeveer de man-vrouwverhouding in je eigen paraglidingschool, vliegclub en vliegvriendengroepjes. Maar hoe ‘erg’ is het nu echt gesteld met de diversiteit in onze sport? Hier komt’ie: 

• In Nederland: De KNVvL heeft 1632 leden, waarvan 187 dames = 11%
• In België: De BVVF heeft 996 leden, waarvan 74 dames = 7%

Het is dus niet voor niets dat de KNVvL ons dit jaar oproept om ideeën aan te dragen om meer vrouwen de lucht in te krijgen!

Dames wereldwijd

Wereldwijde clubstatistieken heb ik niet, wel de wedstrijdranking van de FAI waarin iedereen is opgenomen die weleens een CAT2 wedstrijd doet.

• In de CIVL ranking zitten in totaal 6574 piloten, waarvan 543 dames = 8%
• De nummer 10 op de damesranking staat op plek 300 in de overall ranking
• De nummer 50 bij de dames, staat overall 939ste 

Redenen…

Hoe komt het dat er zo weinig dames meedoen? Een paar dooddoeners die we vaak horen:

• Paragliden is alleen voor stoere mannen
• Er zijn teveel ego’s in de sport
• Vrouwen voelen zich niet thuis in de paraglidingwereld
• Vrouwen zijn voorzichtiger van aard, ze kiezen liever een veilige hobby
• Vouwen zijn lichter en kunnen daarom minder snel vliegen
• Mannen zijn roekelozer dan vrouwen en durven daarom meer risico te nemen
• Vrouwen vinden het leuker om thuis of op de camping voor de kinderen te zorgen

Sja… Geloof jij dat allemaal? Ik vind het nogal kort door de bocht. Maar het is een complex thema om te praten: het gesprek over diversiteit ontaardt al snel in clichés, feministische uitspraken (of juist het afzetten daartegen) en generalisaties. En toch is het een boeiend thema! 

Iedereen heeft weleens gemerkt dat de dynamiek in een gemixt team anders is dan in een team met alleen mannen of alleen vrouwen. Een 70/30-verhouding zorgt al voor een betere sfeer.

Kleinere gliders = minder snelheid

We zoomen even in op de competities. De huidige XC-competities zijn gericht op racen, en de competitievleugels worden ontwikkeld met de drang naar snelheid in het achterhoofd. Grotere schermen gaan sneller, en dus kan een zwaardere piloot sneller vliegen dan een lichte (ervanuitgaande dat ze allebei dezelfde skills hebben). Wil je meer lezen over de wetenschap hierachter? Google dan eens op ‘reynolds number’ of surf naar deze pagina.

De meeste dames (en sommige mannen) zijn lichte piloten en dus hebben ze het moeilijker om in een competitie in de lead gaggle mee te vliegen. Ballast kan dat voor een deel goedmaken, maar de kans op foutjes bij de start en de landing is een stuk groter als je 30 kg ballast bij je hebt… Probeer maar eens rechtop te blijven staan als je struikelt of valt met zoveel extra gewicht aan je lijf.

Hierdoor lijkt het al snel dat ‘competitievliegen op hoog niveau’ meer een mannenaangelegenheid is. En dan hebben we alleen de feitelijke en fysieke kenmerken bekeken. De discussie over of vrouwen anders in elkaar zitten dan mannen en of dat invloed heeft op de resultaten, hoeven we niet eens aan te snijden. En de vraag of het goed of slecht is dat er een aparte damesklasse is in paraglidingcompetities, terwijl er eigenlijk geen verschil is in potentieel bij vrouwen en mannen in onze sport, daar kun je ook nog een hele discussie aan wijden…

Rolmodellen en balans 

Nu, er zijn wel zeker gemotiveerde dames in onze mooie vliegsport en zij brengen hun enthousiasme en passie op een heerlijke manier over op andere mensen. In de meeste paraglidingscholen vind je wel een paar vrouwelijke (hulp)instructrices. Het zou goed zijn als de verhouding op de startplaatsen, in de lucht en op de landingsterreinen wat meer in balans is.

Dames hebben óók rolmodellen nodig in de sport. Dat zijn bijvoorbeeld vrouwen die actief zijn in de paraglidingwereld en van wie ze denken “kijk, ik hoor hier thuis, want zij zijn er ook!” Dat geeft zelfvertrouwen en het zou het vliegen gewoon voor iedereen een beetje leuker maken, of je nou man of vrouw bent 👗 😍

Meer lezen en luisteren

Kom je graag meer te weten over dames in onze sport, en waarom méér dames de sport interessanter en gevarieerder zou maken? Luister dan eens naar de podcasts van Gavin McClurg met Kirsten Seeto, Adel Honti en Isabella Messenger. En lees het artikel “Competing without a penis” van Kirsten Seeto. Zij schreef onder andere een interessant stukje over het leren calculeren van risico’s, en hoe je dat zowel in het vliegen als daarbuiten kunt gebruiken.

Zin om eens samen met een aantal ladies te gaan XC vliegen? Ik wel! Laat mij iets weten 👋